Artikelen
| Auke H. Vlagsma |
 |
Het Niehoff-orgel uit de Sint-Jan van Gouda. Van renaissance-orgel tot lege kassen in Abcoude Het ORGEL 113 (2017), nr. 3, 32-41 [samenvatting] |
Tot de belangrijkste Nederlandse orgelmakers in de bloeitijd van de
Renaissance behoren Hendrik Niehoff en zijn zoon Nicolaes. Zij
hebben verscheidene orgels gebouwd, maar helaas zijn in ons land de
instrumenten verdwenen en resteert nog een vijftal kassen. De kassen
werden meestal in opdracht van Niehoff gemaakt door de meubelmakers
en beeldsnijders Adriaan en Jan Schalken. Over Niehoffs orgels is
nauwelijks informatie bewaard gebleven, behalve over het
tweeklaviers orgel met pedaal dat ze in 1558 bouwden in de St.-Janskerk
in Gouda.
De kerkmeesters van deze kerk hadden hun archief goed op orde. Het
archief heeft bovendien niet te lijden gehad door de Reformatie.
Daardoor is veel materiaal bewaard gebleven over de bouw van het
orgel en ook over de verbouwingen en aanpassingen die er nadien
plaatsgevonden hebben. Er is mij geen kerkarchief bekend waarin
zoveel bestekken en rekeningen van orgelmakers aanwezig zijn;
hierdoor zijn de voortdurende aanpassingen aan de veranderingen in
de muziek zichtbaar geworden. Deze worden in dit artikel beschreven.
Transcripties (gemaakt door Auke Vlagsma) van de archiefstukken zijn
te lezen in het
pdf-document.
Foto's Jan Smelik (Klik op de afbeelding voor een vergroting)
